اهداف: درمانگران طب فیزیکی و توان‌بخشی برای افزایش توانایی حفظ تعادل و ارتقای استقلال عملکردی در افراد با قطع عضو اندام تحتانی، از روش‌های مداخله‌ای تمرین‌درمانی استفاده می‌کنند. هدف تحقیق حاضر، بررسی تاثیر برنامه منتخب تعادلی در شرایط دست‌کاری سیستم‌های بینایی، دهلیزی و عمقی بر کنترل پاسچر افراد قطع عضو اندام تحتانی بود.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش نیمه‌تجربی در سال 1394، 14 نفر با قطع عضو زیر زانو مراجعه‌کننده به مرکز جامع توان‌بخشی هلال احمر تهران به‌روش دردسترس انتخاب شده و به‌تصادف در دو گروه 7نفره کنترل و تمرینات منتخب تعادلی جای گرفتند. برای ارزیابی کنترل پاسچر و تعادل آزمودنی‌ها از آزمون سازمان‌دهی حسی دستگاه پاسچروگرافی پویای کامپیوتری استفاده شد. داده‌ها به‌کمک نرم‌افزار SPSS 19 و توسط آزمون تحلیل واریانس عاملی ترکیبی با اندازه‌های تکراری و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شدند.

یافته‌ها: تعادل و کنترل پاسچر در پس‌آزمون گروه تمرین‌درمانی نسبت به گروه کنترل افزایش داشت. در وضعیت اول (وجود سه حس بینایی، دهلیزی و عمقی) و دوم (حذف بینایی و دست‌کاری حس دهلیزی و عمقی) پس‌آزمون گروه تعادلی، نمره پایداری و استراتژی بیشتر و نمره جابه‌جایی مرکز ثقل کمتر از وضعیت‌های دیگر بود. در وضعیت ششم (دست‌کاری حس دهلیزی و عمقی) پس‌آزمون گروه تعادلی، نمره پایداری و استراتژی کمتر و نمره جابه‌جایی مرکز ثقل بیشتر از وضعیت‌های دیگر بود.

نتیجه‌گیری: انجام یک دوره برنامه منتخب تمرین‌درمانی باعث کاهش دامنه نوسان، افزایش پایداری و افزایش استراتژی در افراد قطع عضو زیر زانو می‌شود که نشان‌دهنده افزایش تعادل و کنترل پاسچر در این افراد است.